«Ζούμε μια παγκόσμια κρίση του καπιταλισμού»

 

 

Από: Jorge Muracciole

 

Η Σύνοδος των Λαών πραγματοποιήθηκε μεταξύ 17 και 18 Ιουλίου στις Βρυξέλλες, με τη συμμετοχή διαφόρων ομιλητών από την Αργεντινή, τη Βραζιλία, τον Ισημερινό, το Μεξικό, την Αϊτή και το Πουέρτο Ρίκο. Προκειμένου να ξετυλίξει την τρέχουσα κατάσταση του χρέους σε πλανητική κλίμακα, ο Tiempo πήρε συνέντευξη από τον Eric Toussaint, διδάκτορα

Πολιτικών Επιστημών από το Πανεπιστήμιο της Λιέγης και εκπρόσωπο της Διεθνούς Επιτροπής της Επιτροπής για την Κατάργηση των Παράνομων Χρεών.

Στο κάλεσμα για την Αντι-Σύνοδο των Λαών, έγινε λόγος για μια νέα διεθνή κρίση χρέους που αφήνει τον καπιταλισμό με κομμένη την ανάσα. Ποια είναι τα ιδρυτικά στοιχεία αυτής της κρίσης;

-Υπήρξαν εξωτερικά σοκ, τα οποία προέρχονται από τις χώρες του Βορρά, επηρεάζουν τον παγκόσμιο Νότο και

προκαλούν επιδείνωση του ζητήματος του χρέους. Η περίπτωση της Αργεντινής είναι μία από τις πιο παραδειγματικές, αλλά και άλλες χώρες αντιμετώπισαν επίσης μια βαθιά δυσκολία. Το πρώτο στοιχείο σοκ ήταν οι επιπτώσεις της πανδημίας, στον γεωγραφικό βορρά και στη συνέχεια επηρέασαν τους λαούς του νότου. Με έναν πραγματικά δραματικό τρόπο σε χώρες όπως το Περού, ο Ισημερινός ή η Βραζιλία. Προκάλεσε σοβαρές οικονομικές επιπτώσεις, οι οποίες επιδεινώθηκαν από το κόστος της καταπολέμησης του ιού από τα κράτη, δημιουργώντας σε πολλές περιπτώσεις εξωτερικό χρέος. Κατά τη διάρκεια του 2020 και του 2021, πολλές κυβερνήσεις προτίμησαν να χρηματοδοτήσουν με χρέος αντί να φορολογήσουν μεγάλους οικονομικούς ομίλους, όπως εργαστήρια, οι οποίοι είχαν εκατομμύρια κέρδη από την πανδημία.

-Τα άλλα σοκ;

 

Το δεύτερο είναι με τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία που δημιούργησε μια πολύ ισχυρή κερδοσκοπία του ομίλου που

διαχειρίζεται το παγκόσμιο εμπόριο σιτηρών, η οποία αύξησε την τιμή του σιταριού και άλλων δημητριακών, προϊόντα που η Ουκρανία και η Ρωσία εξάγουν δυνάμεις. Η κερδοσκοπία εξαπολύθηκε στην ολιγοπωλιακή αγορά, όταν το διεθνές εμπόριο διαχειρίζονταν τέσσερις πολυεθνικές. Η τιμή των λιπασμάτων και των καυσίμων αυξήθηκε επίσης. Αυτό το νέο σενάριο έβλαψε σε μεγάλο βαθμό τις χώρες του παγκόσμιου νότου που είναι καθαροί εισαγωγείς σιτηρών στην αφρικανική ήπειρο.

 

Το τρίτο στοιχείο σοκ εμφανίζεται με τη μονομερή απόφαση της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ και των ευρωπαϊκών τραπεζών και της Αγγλίας, να αυξήσουν δραστικά το επιτόκιο, το οποίο σε ορισμένες περιπτώσεις πήγε από το 0,25% στο 5%. Οι οικονομικές συνέπειες ήταν πολύ δύσκολες για τις χώρες του παγκόσμιου νότου, επειδή οι χρηματοοικονομικές ροές που στο προηγούμενο στάδιο κατευθύνονταν προς το νότο, πριν από τις αποδόσεις των νέων επιτοκίων των κεντρικών χωρών του Βορρά, κατευθύνονταν στην αγορά των κρατικών ομολόγων των ευρωπαϊκών

χωρών ή των ΗΠΑ που έδωσαν υψηλότερη απόδοση.

 

Είναι μια άλλη ιστορική καμπή της δεκαετίας του '80, όταν υπήρχε μια κρίση μεγέθους του εξωτερικού χρέους υπό την ηγεσία ηγετών όπως ο Φιντέλ Κάστρο ή ο Τόμας Σανκάρα, πρόεδρος της Μπουρκίνα Φάσο στηνΑφρική.

 

-Τις ομοιότητες δίνει η μονομερής αύξηση της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ και των Κεντρικών Τραπεζών των ευρωπαϊκών χωρών. Η μεγάλη διαφορά είναι ότι στην παρούσα κατάσταση υπάρχει έλλειψη ηγετών όπως ο Φιντέλ στην Κούβα ή ο Σανκάρα, ο νεαρός ηγέτης της Μπουρκίνα Φάσο. Στη σημερινή κατάσταση του χρέους, οι προοδευτικές κυβερνήσεις δεν φτάνουν τον ριζοσπαστισμό, τη δημιουργικότητα και το θάρρος εκείνων των κυβερνήσεων που οδήγησαν την αντιπολίτευση στην αύξηση των πληρωμών του χρέους. Ακόμη και η σημερινή κουβανική κυβέρνηση δεν αψηφά τους πιστωτές και υιοθετεί ένα πολύ χαμηλό προφίλ όταν δέχεται επίθεση από αρπακτικά ταμεία στα δικαστήρια της Αγγλίας. Η δικαστής Sara Cockerill ενεργεί όπως έκανε ο δικαστής Thomas Griesa εναντίον της Αργεντινής. Υπάρχει έλλειψη εκείνων των ηγετών που θα αντιμετωπίσουν τους δανειστές και θα στοιχηματίσουν στην αλλαγή του συσχετισμού δυνάμεων. Από αυτή την άποψη, η Επιτροπή για την Κατάργηση των Παράνομων Χρεών συγκαλεί Λαϊκή Σύνοδο Κορυφής στο Μαρακές τον Οκτώβριο, η οποία συμπίπτει με την ετήσια συνάντηση της Παγκόσμιας Τράπεζας και του ΔΝΤ που θα πραγματοποιηθεί στο Μαρόκο.

 

Οι αυτόχθονες πληθυσμοί και κυρίως στην επαρχία Jujuy της Αργεντινής αγωνίζονται για να εγγυηθούν το δικαίωμα στη γη και ενάντια στον σφετερισμό των εξορυκτικών εταιρειών σε συμπαιγνία με το επαρχιακό

κράτος. Αυτές οι πρακτικές αποτελούν μέρος των ενεργειών μεγάλων εταιρειών εξόρυξης, πίσω από ένα από τα σημαντικότερα κοιτάσματα λιθίου στον κόσμο.

 

Ο παραδειγματικός αγώνας στη βόρεια Αργεντινή είναι μια σαφής απόδειξη της αντίστασης των λαών στον εξορυκτισμό. Αυτοί οι αγώνες δεν λαμβάνουν χώρα μόνο στον παγκόσμιο νότο, αλλά και σε άλλα γεωγραφικά πλάτη σε ανοιχτά ορυχεία στη Γερμανία, ή στο υποδειγματικό κίνημα της Σουηδής ακτιβίστριας Greta Thumberg. Η ανάπτυξη της κατασταλτικής δράσης δημιουργεί μια απάντηση από τους νέους στις λαϊκές γειτονιές στα περίχωρα του Παρισιού και σε άλλες γαλλικές πόλεις.

-Φαίνεται ότι χώρες που καυχιόνταν ότι αποτελούν παράδειγμα δημοκρατικής λειτουργίας παίρνουν μια αυταρχική στροφή, όπως συνέβη στη Γαλλία με τον αγώνα κατά της συνταξιοδοτικής μεταρρύθμισης. Η ακροδεξιά σε αρκετές χώρες εκμεταλλεύεται τη λαϊκή απογοήτευση και δυσαρέσκεια. Στην Αργεντινή εμφανίζεται με το φαινόμενο Milei.

Για δεκαετίες, στον Παγκόσμιο Νότο, το ζήτημα του χρέους ήταν η δικαιολογία για την εφαρμογή πολιτικών προσαρμογής διαμετρικά αντίθετων με τις ανάγκες των λαών. Το 2023 έσπασε όλα τα ρεκόρ για τον μεγαλύτερο αριθμό δημοσιονομικών προσαρμογών που μπορείτε να μας πείτε γι 'αυτό. Το ΔΝΤ είναι στην επίθεση σε κάθε χώρα. Τα τελευταία δέκα χρόνια έχει χορηγήσει περισσότερα από 100 δάνεια σε μεγάλο αριθμό χωρών εκμεταλλευόμενη την πανδημία και πρόσφατα τις οικονομικές επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία. Με σχέδιο ιδιωτικοποιήσεων και περικοπών στα εργασιακά

δικαιώματα. Το ΔΝΤ είναι πολύ ισχυρότερο από ό,τι ήταν πριν από δύο δεκαετίες. Το 2005, χώρες όπως η Βραζιλία και η Αργεντινή προπλήρωσαν τα χρέη τους προς το ΔΝΤ για να απελευθερωθούν από τους όρους τους. Ενώ με το δάνειο

προς την Αργεντινή και άλλες 100 χώρες όπως η Αίγυπτος ή η Τουρκία και διαφορετικές από την Ασία, εφαρμόζονται βίαιες πολιτικές με άγριες προσαρμογές.

 

Στο κύριο άρθρο του βελγικού περιοδικού "les autres voix de la planete" τονίζεται πως τόσο στον παγκόσμιο βορρά όσο και στον παγκόσμιο νότο το χρέος βρίσκεται σε σταυροδρόμι και ο μόνος τρόπος αντιμετώπισής του είναι η αύξηση των αγώνων.

-Πρέπει να έχετε μια διάγνωση πιστή στην πραγματικότητα. Από το 1985 έως το 2015 είχαμε μια έκρηξη στα κινήματα κατά του χρέους. Η απόφαση να μην πληρωθεί το χρέος στο τέλος του 2001, η μη πληρωμή του χρέους με τον λογιστικό έλεγχο στο Εκουαδόρ στην αρχή της κυβέρνησης του Rafael Correa. μέχρι τον θρίαμβο του ΣΥΡΙΖΑ το 2015. Από τη συνθηκολόγηση του ΣΥΡΙΖΑ, ξεκίνησε μια παλινδρόμηση των κινημάτων κατά του χρέους, μέχρι τις μέρες μας. Η

πρόκληση είναι να αντιμετωπίσουμε τη νέα κρίση χρέους. Να εδραιώσουν όλο και περισσότερες κοινωνικές δυνάμεις και να επικεντρώσουν τις προσπάθειές τους σε διηπειρωτικό και διεθνές επίπεδο για τη διενέργεια ελέγχων, αναστολών

πληρωμών, αποκηρύξεων.

«Ζούμε μια παγκόσμια κρίση του καπιταλισμού»

Η πάλη ενάντια στον καπιταλισμό γίνεται πιο επιτακτική από τον ληστρικό χαρακτήρα στα οικολογικά ζητήματα και την καταστροφή του περιβάλλοντος.

Δεν υπάρχει καμία αυταπάτη να φανταστούμε ότι ο καπιταλισμός στην παρούσα μορφή του είναι ικανός γιαμεταρρύθμιση. Υπήρξε κάποια στιγμή μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, στο πλαίσιο του ίδιου τουκαπιταλισμού, κάποιες κοινωνικές παραχωρήσεις, ακόμη και με κάποια αναπτυξιακά μέτρα. Γι' αυτό και στη Σύνοδο Κορυφής των Λαών μιλήσαμε για «καπιταλισμό χωρίς ανάσα», που έχει πολύπλευρη κρίση, όπου αρθρώνεται οικολογική, περιβαλλοντική αλλά και επισιτιστική κρίση όπου υπάρχουν περισσότεροι από 250 εκατομμύρια επιπλέον άνθρωποι, που υποφέρουν από πείνα σε σχέση με το 2019. Ζούμε μια παγκόσμια κρίση του καπιταλισμού που πρέπει να αντιμετωπιστεί με μια παγκόσμια αντικαπιταλιστική, φεμινιστική, περιβαλλοντολογική και αντιρατσιστική απάντ  ηση.